معماری کلاسیک

معماری کلاسیک گونه ای از معماری است که از عناصر برگرفته از معماری دوران کلاسیک روم باستان و یونان تشکیل شده است. سبک های معماری زیادی از معماری سبک کلاسیک الهام گرفته اند که ما در این مقاله به تعریف انواع مختلف آن ها خواهیم پرداخت.گونه ای از معماری است که از عناصر برگرفته از معماری دوران کلاسیک روم ویونان تشکیل شده است. سبک های معماری زیادی از معماری کلاسیک الهام گرفته اند و این مساله باعث شکل گیری باز زنده سازی هایی مانند معماری نئوکلاسیک از میانه قرن 19 و طرح های یونانی در قرن 20ام شد. اکثر سبکهای معماری که پس از رنسانس در اروپا زاده شده اند،جزء معماری کلاسیک محسوب میشوند. طی قرون وسطی معماری رمانسک (رومی وار) و پس از آن معماری رنسانس و باروک با الهام از معماری کلاسیک عصر باستان طراحی می شدند.

معماری نئوکلاسیک

کلاسیک جدید؛ در قرن 18-19 میلادی مهم ترین سبک معماری غرب بوده است.

انواع معماری کلاسیک

· رمانسک

· گوتیک

· رنسانس

· باروک

· روکوکو

· بیزانس

· رومی

· ویکتوریایی

· دوریک

· یونیک

· کورینتی

معماری رمانسک

سبک معماری اروپایی است که در نیمه سده 11 بوجود آمد و در سده 12 رفته رفته کنار گذاشته شد. رمانسک اصطلاحی است جهت تشریح موضوعی از اروپا که معماری را در اواخر قرن 10 تحت تاثیر قرار داد. در انگلستان بصورت سنتی تری با نام معماری نورمان خوانده شد. معماری رمانسک با کیفیت توده ای آن، دیوارهای ضخیمش، طاق های گردش، پایه های محکم، طاق های فنری برجهای بزرگ و دالان های تریین شده اش شناخته شده است. (مانند کلیسای صومعه)

معماری گوتیک

سبکی مذهبی که همواره در خدمت کلیسا بوده است. هنر گوتیک در میان دوره رمانسک و رنسانس واقع شده است و تا قبل از دوره مدرن، گوتیک بعنوان یک صفت منفی به کار می رفت و فیلاریته از آن بعنوان هنر فلاکت زده یاد می کند. دوره گوتیک در فرهنگ جهان دوران استیلای مذهب و بالآخض کلیسا بر جوامع بوده است. نوع ارتباطات بصورت عمودی تعریف می شد. بدین معنا که تمام ابعاد و جنبه های زندگی در جهت خداوند و برای خداوند تعریف می شد. این الگو در معماری آن دوران خود را بصورت فلش های رو به بالا (به سمت خداوند) نشان داده است. یکی از ویژگی های معماری گوتیک قوس های نوک تیز است. این نوع طاق قبل از اینکه در معماری قرون وسطی بکار گرفته شود، در خاورمیانه، در معماری اسلامی استفاده می شد؛ درنتیجه بنظر می رسد که معماری شرق نزدیک و خاورمیانه برای بناهای فرانسه مانند کلیسای جامع Autun الهام بخش بوده است. در غیر این صورت طاق به سبک رومی است. در دوره ی آغازین گوتیک طاق ها بصورت جناغی بوده اند.

قوس های نوک تیز بصورت گسترده در تزیین گذرگاهِ طاقدارِ رومی نیز رخ میدهد که در آن قوس های نیم دایره با یک الگوی تزیینی ساده همدیگر را می پوشانند و نوک های تیز بصورت تصادفی در طراحی پیش می آیند.

معماری رنسانس

معماری اروپا در قرون 15 و 16 میلادی که از فلورانس ایتالیا آغاز شد. نوزایی عناصر فرهنگی روم و یونان باستان. به معنای بازگشت بسوی سنت های کلاسیک هنر روم و یونان بود. درواقع مخالفان سبک گوتیک معتقد بودند که میخواهند بار دیگر بسویی مولفه های هنری روم و یونان بازگردند و آن عناصر را احیا کنند. دوره رنسانس دوره خِرَدگرایی، ریاضیات، منطق و انسان مداری است. در این دوره کلیسا و تفکرات مذهبی کنار می رود و یک جنبش دموکراتیک بوجود می آید و مثل روم و یونان باستان پیشرفت علمی مطرح می شود. یکی دیگر از اتفاق های دوره رنسانس در راستای هنر و نقاشی و معماری، اختراع پرسپکتیو بود.

معماری باروک

این سبک از ایتالیا آغاز شد و قسمت اعظم اروپا را فرا گرفت. اوایل قرن 17 تا اواسط قرن 18 در بسیاری از کشورهای لاتین گسترش یافت. از نظر منتقدینِ قرن 19 ، معماری باروک عبارت است از معماری کلاسیکِ انحطاط یافته، بی ساختار و دارای تزیینات نمایشی زیاد و عجیب و غریب.

باروک در لغت عبارت است از نامنظم، مروارید ناصاف و پر پیچ و تاب یا غیرعادی. باروک نوعی هنر است که در آن قواعد تناسب رعایت نمیشود و همه چیز بنا به حواس هنرمند نمایانده میشود. این سبک دارای روحی از حرکت و جنبش است که نقطه مقابل سکون کلاسیک است. هنرمندان در این سبک برخلاف دوره کلاسیک با احساس خود حرکت می کنند و احساس را مقدم بر عقل میدانند.

ویژگی های معماری باروک : سیالیت فضا، پیوند حرکت به معماری، نامتوازنی، نور و رنگ، ژرف نمایی و پویایی در مقابل ایستایی معماری رنسانس.

معماری روکوکو

سبکی است که با رشد طبقه متوسط و بورژوای اروپا بوجود آمد و خاستگاه آن فرانسه بود. این سبک در ادامه باروک و درواقع بعنوان واکنشی علیه شکوه جلال افراطی آن در کاخ ها پدید آمد. از نخستین نتایج آن ساختن خانه های شهری کوچک و راحت با تزیینات و ریزه کاری فراوان در فضاهای داخلی بود. هنر روکوکو با طراوت و مملو از سرزندگی است. در تزیینات آن از خطوط منحنی، اشکال صدفی و رنگهای صورتی و آبی و سبز به وفور استفاده میشود. روکوکو در اواخر باروک به راه افتاد.(قرن 18) در طراحی داخلی سبک روکوکو از مجسمه های کوچک، آینه های تزیینی، پرده نقشدار، نقش برجسته ونقاشی دیواری و مبلمان های ظریف و پر آب و تاب استفاده شده است.

معماری بیزانس

از اواخر قرن دهم تا سده دوازدهم با حمایت شاهان مقدونی عصر طلایی بیزانس رخ داد و فرهنگ بیزانسی با هنر هلنی مواجه گردید. ساختمان های این دوره بصورت مکعب گنبد دار، کوچک، عمودی و چهار دهانه اند و سطوح دیوارهای بیرونی با نقش برجسته تزیین شده اند. مانند کلیسای تئوتوکس که در قرن 11 میلادی در یونان بنا شد و کلیسای کاتولیکون که به آن چسبیده است؛ دارای سقفی گنبدی بر پلان 8 ضلعی می باشند. از دیگر کلیساهای این سبک، کلیساب سن مارکو در ونیز میباشد. بنای اصلی آن دارای نقشه ای با گنبدهایی در امتداد صلیبی با بازوهای برابر (صلیب یونانی) می باشد. پوسته داخلی گنبدها با شکل های برآمده، چوبی و کلاه خودی مانند پوشیده شده و سطوح بیرونی شان با ورق های مسی، طلاکاری شده است. همینطور از موزائیک های رنگی در فضای داخلی بناها استفاده شده است. موزائیک کاری از هنرهای ویژه بیزانس است که ریشه در تمدن سومری دارد. موزائیک های زیبای تزیینی با خرده شیشه های براق به طرزی ناگهانی وسیله بیان پذیرفته شده ای گردید.

سبک رومی

نمای رومی، در دسته‌ی سبک کلاسیک جای می‌گیرد. معماری رومی، به طور کلی نمادی از قدرت و استحکام است. این ویژگی از گذشته تا به امروز یکی از مهم‌ترین المان‌های طراحی بنا‌ها به سبک رومیان است. اجرای این سبک در نما، جزء پرهزینه‌ترین طرح‌هاست چرا که برای اجرایی با صلابت لازم است از مصالح سنگینی مثل سنگ مرمر، گانیت و تراورتن استفاده کرد. همچنین اجرای نمای رومی، به دلیل پیچیدگی‌های موجود، کار سختی به حساب می‌آید؛ بنابراین می‌توان گفت که نمای رومی، تصویری لوکس و ارزنده به یک ساختمان اعطا می‌کند.

جالب است که بدانید در طراحی سبک رومی، تنها از المان‌های معماری روم باستان استفاده نمی‌شود به طوری که در برخی دیزاین‌ها می‌توانید المان‌های ایران باستان را نیز مشاهده کنید؛ و این شاید دلیلی بر محبوبیت چنین سبکی در میان ایرانیان است. در واقع طراحان، این سبک را با المان‌های ایرانی ترکیب کرده‌اند و امروزه نمای رومی طرحی کاملا بومی شناخته می‌شود.

ویژگی‌های سبک رومی

· وجود قوس‌های منحنی و قطور

· وجود ستون‌هایی به شیوه‌ی دوریک، یونیک و کورینتی

· تعدد ستون‌های تزئینی در نمای رومی

ویژگی‌های خاص نمای رومی را در سبک‌های کلاسیک و نئوکلاسیک نیز می‌توان دید.

امروزه، بیشتر نما‌های رومی با استفاده از سنگ تراورتن اجرا می‌شوند. چرا که فراوانی معادن آن موجب کاهش قیمت این سنگ در بازار مصالح شده و همچنین کیفیت و دوام خوبی نیز دارد. متریال دیگری که امروزه، در اجرای نمای رومی به کار می‌رود، سیمان سفید است. البته که اجرای چنین طرح‌های پیچیده‌ای با سیمان کمی دشوارتر است، اما هزینه‌ی مصالح به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند.

نمای ساختمان رومی یکی از مناسب ترین گزینش ها برای افردایست که به سبک کلاسیک علاقه دارند . چرا که این نما به علت طراحی منحصر به فردی که دارد نگاه هر رهگذری را به خود جلب می‌کند . هرچند تعداد زیادی از منتقدان به این امر تاکید دارند که طراحی نما بایستی متناسب با فرهنگ کشور باشد.

همچنین بخوانید: گچبری پیش ساخته

سبک ویکتوریایی در معماری

معماری ویکتوریایی در دوران ملکه ویکتوریا بین سال‌های 1837 تا 1901 در بریتانیا ظهور یافت. عصر معماری ویکتوریایی تلفیقی از مجموعه سبک‌‌های معماری احیایی است که به سال‌های میانه و اواخر قرن نوزدهم مربوط می‌شود. سبک‌‌های تلفیقی این دوره شامل سبک‌های تاریخی گلچین‌ شده‌ی اروپایی است که از خاورمیانه و آسیا تاثیر گرفته است.

از مشخصه‌های اصلی این سبک، جزییات و تزیینات غنی است و زیبایی نسبت به عملکرد گرایی اهمیت بیشتری در مد، معماری و مبلمان این دوره دارد.

از ویژگی‌های اصلی مبلمان ویکتوریایی، حکاکی‌های پیچیده با تصاویر طبیعی همانند نقوش گل و برگ و منحنی‌ شکل است. صندلی یا میز دوره‌ی معماری ویکتوریایی دارای شکل مستقیم و خطوط قوسی در بخش‌های زیرین کوسن‌ها، پایه‌ها و پشت صندلی است. هم‌چنین دارای تزیینات برجسته یا فرورفته و حاشیه‌های زینتی است. روکش‌های مبلمان از جنس مصالح مجلل و بافت‌‌دار نظیر مخمل است و رنگ‌های تیره، غنی و باشکوه در این دوره معمول است. سایه‌ رنگ‌ها و نقوش متفاوت در پیش‌ زمینه‌ های سفید کاربرد فراوان داشته و روکش‌ های مبلمان منگوله‌ دار و تزئین شده است. مبلمان عصر معماری ویکتوریایی، قفسه‌ها و قطعات بزرگ با پایه‌های سنگین در ابعاد بزرگ است.

در دوره‌ی ویکتوریا، معماری و به طور کلی هنر به نوعی بسیار تزئینی بود به طوری که به جزئیات اهمیت زیادی می‌دادند.

خانه‌های ویکتوریایی معمولا دو طبقه هستند و دارای اِلِمان‌های تزیینی نظیر پنجره‌هایی با اشکال متفاوت و مصالح ساختمانی متنوع است. ویژگی خانه‌های این سبک بام‌هایی با شیب تند است.

در خانه‌های این عصر، تزیین بیش از اندازه حتی کوچک‌ترین وسایل منزل، سبب به وجود آمدن فضایی راحت‌طلبانه و آشفته در این سبک شد. در اوایل دوره ویکتوریا، خود نمایی بسیار مهم بود و این‌طور به نظر می‌رسید که تزیینات مکتب ویکتوریَن یک گونه‌ای از افتخار اجتماعی را در بردارد و لذت‌ زیبایی‌ شناسانه را در آن‌ ها تجدید کرده است. لذا آن‌ها به تزئینات بیش از حد پرداختند به این ترتیب که خانه‌های ویکتوریایی از انحرافات در تزئین‌های ویکتوریایی پر شد و این سبک به گونه‌ای از آسایش تزلزل‌ناپذیر خبر می‌داد و به عبارت بهتر شلوغی این سبک را نشان می‌ داد.

برخی از آثار برجسته‌ی ساختمان‌های ویکتوریایی

· کاخ وست‌ مینستر درلندن که در سال 1834 در یک آتش‌ سوزی ویران شد، ولی به لطف معماری دوره ویکتوریا شکوه خود را بازیافت.

· خانه‌ سرخ خانه ساده‌ای که در سال 1859 توسط فیلیپ وب طراحی شد، و دارای مبلمان و اثاثیه، کاغذ دیواری، رنگ‌آمیزی و نقاشی روی شیشه جنبش هنر و صنایع دستی است.

· رویال آلبرت هال مکانی است با 2900 صندلی برای اجرای کنسرت، که در سال1871 توسط ملکه ویکتوریا افتتاح گردید.

سبک معماری دوریک

دوریک یا دوریسی یکی از سه شیوه کلاسیک در یونان باستان و معماری کلاسیک است. این شیوه که نام خود را از سرزمین مرکزی یونان گرفته است، اصلی ترین شیوه معماری یونان است. ززیرا هم قدیمی تر و هم مشخص تر از سایر شیوه های یونانی است. ستون دوریک مشتمل بر بدنه ستون که از قاعده دایره برخوردار است و از پایین به بالا از قطر دایره کاسته می شود. سطح بدنه ستون با شیارهای کم عمق عمودی بنام «قاشقی ها» تزیین شده است. درانتها، بخش بدنه با یک خط افقی معروف به «گلوبند» یا «گلویی» به سرستون متصل می شود. سرستون از بالشتکی و تاوه چهارگوش واقع بر روی آن تشکیل یافته است. اِسپَر (پیشانی) از دو بخش اصلی دو بخش اصلی دیگر تشکیل شده و اجزاء آن عبارتند از : فَرَسب (ردیف سنگ های صیقل خورده وافقی که مستقیماَ بر روی سرستونها تکیه دارد) و اَفریز (حاشیه افقی کتیبه) با سه تَرَکی ها و چهارگوشی های تزیینی اش و طره بصورت مثلثی درمی آید و با لبه ی برجسته به بیرون خود سطح سنتوری را احاطه میکند. همه بخشهای بنا از سنگ هایی تراشیده شده که بدون ملات بر روی هم قرار گرفته اند، تشکیل شده است. نسبت ارتفاع به قاعده در ستون های دوریک در آغاز 4 به 1 بوده ولی در دوره کلاسیک به (5 و ½) و (5 و ¾) می رسد.

همچنین بخوانید: گلویی آماده

سبک معماری یونیک

نظام رایج در ناحیه ایونیا در آناتولی غربی در حدود قرن 6 پس از میلاد. نظام معماری یونیک ظریف بوده و بازتاب روحیه ای زنانه و لطیف در معماری است. ویژگی اصلی آن ساخت ستونهایی باریک و بلند و راست قامت است که روی شالی ستون و پایه استوار میشد. سرستون یونیک، طومار گرد و پیچیده ی متقارنی است که با یک بالشتک به سقف متصل می شود. ستون ها و سرستون های یونیکی الگویی بود برای ساخت ستونها و سرستونهای پرسپولیس. در ساخت سرستونهای پرستشگاه خورهه در محلات و نیز چند آرامگاه صخره ای ما بعد هخامنشی از شیوه یونیک استفاده شده است.

سبک معماری کورینتی

شیوه ای اولیه از معماری کلاسیک یونانی و رومی بود که در اواخر سده پنجم ابداع و به کار گرفته شد و منسوب است به ناحیه ی کورینت در جنوب شرقی بخش مرکزی یونان. ویژگی آن سرستونی به شکل کاسه زنگ رو به بالا، با آرایش برگ کنگری به گرد آن است. ستون کورینتی ابتدا تنها در درون خانه ها، پرستشگاه ها یا بناهای عمومی به کار می رفت ولی بعدها در ستون کاری بیرونی ساختمانها نیز مورد استفاده قرار گرفت. میله ی ستون ایونیایی از روی پایه ستون تا زیر سرستون به یک میزان بالا می رود.